Kendime ve İhtiyaçlarıma Uygun Psikoloğu/Terapisti Nasıl Seçerim?
Terapist seçimi, bireyin kendini rahatça ifade edebileceği ve güven duyabileceği bir profesyoneli bulması açısından oldukça önemlidir. Günümüzde psikoterapinin yaygınlaşmasıyla birlikte birçok farklı terapist ve yaklaşım bulunmaktadır. Bu kadar geniş bir seçenek havuzunda kendinize en uygun terapisti bulmak karmaşık görünebilir. Ancak, terapi sürecinden maksimum verim alabilmek için ihtiyaçlarınıza en uygun uzmanı seçmek zaman ve mali kaynaklar açısından da büyük bir avantaj yaratacaktır.
Terapist seçiminde dikkat edilmesi gereken bazı temel noktalar vardır. Bunları göz önünde bulundurarak daha bilinçli bir seçim yapabilirsiniz.
1. Terapistin Yetkinliği ve Yeterliliği
Psikoterapi uygulamak, belirli eğitim ve yetkinlikler gerektiren bir süreçtir. Her psikolog veya psikiyatrist psikoterapi uygulayamaz. Özellikle son dönemde, psikolog unvanına sahip olmadan terapi hizmeti sunan kişilerin sayısında artış görülmekte. Bu durum, psikolojik destek almak isteyen bireyler için önemli bir risk oluşturabilir. Etkili ve etik bir terapi süreci, alanında eğitim almış, gerekli lisans ve sertifikalara sahip profesyoneller tarafından yürütülmelidir.
Danışanların mağduriyet yaşamaması için, terapi almayı düşündükleri uzmanın lisans diploması, uzmanlık alanı ve yetkinlik belgelerini incelemeleri büyük önem taşımaktadır. Ruh sağlığı alanında yetkin olmayan kişilerin sunduğu hizmetler, bilimsel temelden uzak olabilir ve danışanın halihazırda psikolojik durumuna zarar verebilir. Bu nedenle, terapi sürecine başlamadan önce uzman kişinin psikolog, klinik psikolog veya psikiyatrist gibi mesleki unvanlara sahip olup olmadığını doğrulamak, güvenilir ve etik bir destek almanın en temel adımlarından biridir. Bu nedenle başvuracağınız terapistin lisans yapmış ya da ilgili psikoterapi eğitimlerini tamamlamış olup olmadığını kontrol etmelisiniz.
Türkiye’de psikoterapi alanında çalışabilmek için psikologların lisans eğitiminden sonra, terapi yöntemlerine yönelik kapsamlı eğitimler alması gerekmektedir. Bir terapistin hangi terapi ekolüne uygun eğitim aldığını öğrenmek de seçim yaparken önemli bir faktördür.
2. Terapistin Çalıştığı Yaş Grubu
Her terapist her yaş grubuyla çalışmaz. Çocuk, ergen, yetişkin veya çift terapisi gibi farklı alanlar, özel eğitim gerektirir. Seçtiğiniz terapistin, sizin yaş grubunuz veya ihtiyaç duyduğunuz konularla ilgili uzmanlığı olup olmadığını mutlaka araştırmalısınız.
Örneğin, çocuklarla çalışan terapistler oyun terapisi, çözüm odaklı terapi gibi teknikleri kullanırken, yetişkin terapistleri bilişsel davranışçı terapi (BDT), psikodinamik terapi veya şema terapi gibi yöntemleri benimseyebilir.
3. Terapistin Uzmanlık Alanı
Terapistlerin her biri, belirli alanlarda uzmanlaşmış olabilir. Örneğin;
Kaygı bozuklukları üzerine çalışan bir terapist, anksiyete ve panik atak konularında daha fazla deneyime sahip olabilir.
Bağımlılık terapisi konusunda uzmanlaşmış bir terapist, madde veya alkol bağımlılığı üzerine çalışıyor olabilir.
Çift terapisi yapan bir terapist, ilişki dinamikleri ve iletişim sorunlarına odaklanır.
Bu nedenle, terapi sürecine başlamadan önce terapistin sizin yaşadığınız sorunlarla ilgili deneyimi olup olmadığını öğrenmek zamanınızı verimli kullanmanıza yardımcı olur.
4. Etik İlkeler ve Profesyonellik
Başarılı bir terapist, mesleki etik kurallarına sıkı sıkıya bağlı olmalıdır. Danışanlarına karşı saygılı, dürüst, adil, sorumlu ve güvenilir bir tutum sergilemesi gerekir.
Ayrıca, gizlilik ilkesi psikoterapide büyük önem taşır. Terapistinizin, sizinle paylaştığınız bilgileri gizli tutması gerektiğini ve etik ihlallerden kaçınması gerektiğini bilmelisiniz. Terapistin danışanlarına zarar verebilecek bir eylem içinde olmaması, güvenli bir terapi ortamı oluşturmanın temel şartıdır.
5. Ekol Nedir? Terapistler Neden Farklı Yaklaşımlar Kullanır?
Psikoterapide, terapistlerin benimsediği çeşitli kuramsal yaklaşımlar vardır. Bu yaklaşımlar, terapistin danışanına nasıl yaklaştığını ve hangi teknikleri kullanacağını belirler. Terapistinizin hangi ekolle çalıştığını öğrenmek, size daha uygun bir terapi süreci seçmenize yardımcı olabilir. Çünkü bazı ekoller daha yapılandırılmışken, bazıları daha serbest ve keşif odaklıdır.
Özetle;
Terapist seçerken yetkinlik, yaş grubu, uzmanlık alanı, etik ilkelere bağlılık ve ekol tercihi gibi faktörleri göz önünde bulundurmak, sürecin sizin için daha verimli olmasını sağlar. Kendinizi rahat hissedebileceğiniz ve size en uygun yaklaşımı benimseyen bir terapist ile çalışmak, terapi sürecinden alacağınız faydayı artıracaktır.
Terapistinizi seçmeden önce detaylı bir araştırma yapmak ve mümkünse ilk seansta sorularınızı yöneltmek, size en uygun profesyoneli bulmanızı kolaylaştıracaktır.
